Trong hơn 2 thập kỷ qua, khái niệm “Chủ quyền Lương thực” (Food Sovereignty) đã được đề cập ngày càng nhiều và trở thành nội dung quan trọng trong các cuộc thảo luận quốc tế liên quan đến phát triển và an ninh lương thực.
Chủ quyền lương thực được định nghĩa là “quyền của người dân và cộng đồng đối với sản phẩm có lợi cho sức khoẻ và phù hợp về văn hoá, được trồng hay sản xuất ra bằng các phương pháp phù hợp và bền vững về mặt sinh thái; và quyền quyết định xây dựng hệ thống lương thực và nông nghiệp của riêng họ.”Chủ quyền lương thực, nói cách khác, là cách tiếp cận đề cao tính tự chủ của người nông dân trong việc quyết định áp dụng hệ thống canh tác nào phù hợp nhất với đặc điểm văn hoá, sinh thái, khả năng và nhu cầu của họ.
Mặc dù vậy tại Việt Nam, chủ quyền lương thực vẫn là một khái niệm mới, ít được biết đến và chưa được sử dụng trong các văn bản điều hành hay chương trình, chính sách của Nhà nước.
Tại Việt Nam, các cộng đồng người dân tộc thiểu số (DTTS) ở miền núi vốn chủ yếu sống dựa vào sản xuất nông nghiệp nhưng có nhiều nét đặc thù về văn hoá, môi trường sinh thái, và điều kiện sản xuất đặc trưng của vùng miền núi như đất sản xuất ít và dốc, thiếu nước, thời tiết khí hậu khắc nghiệt,… Việc có được các mô hình sản xuất nông nghiệp/canh tác phù hợp (về quy mô, khả năng, trình độ và mong muốn của hộ nông dân DTTS) nhằm đảm bảo an ninh lương thực hay sinh kế của họ là một yêu cầu quan trọng cần được xem xét, thay vì áp dụng trên quy mô lớn theo mô hình sản xuất cây hàng hoá theo thị hiếu thị trường, yêu cầu người tham gia có trình độ/kiến thức mới, ứng dụng công nghệ cao, cần vốn đầu tư lớn, và phụ thuộc chuỗi cung ứng.
Với mục đích tạo diễn đàn để các bên quan tâm chia sẻ quan điểm và thảo luận về chủ quyền lương thực và hiệu quả sản xuất nông nghiệp của các hộ nông dân DTTS, Trung tâm Sinh thái Nông nghiệp (thuộc Học viện Nông nghiệp Việt Nam) tổ chức Toạ đàm khoa học: “Chủ quyền lương thực và hộ nông dân người dân tộc thiểu số tại Việt Nam: Khái niệm, chính sách và thực tiễn.” Đây là hoạt động do Quỹ Rosa Luxemburg (RLS) tài trợ.
Mục đích của Toạ đàm:
- Tạo diễn đàn học thuật để các học giả, các nhà khoa học, nhà quản lý trong lĩnh vực liên quan quan tâm đến vấn đề này chia sẻ, thảo luận về các vấn đề phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững, bảo đảm sinh kế, chủ quyền và an ninh lương thực cho người dân tộc thiểu số tại Việt Nam hiện nay;
- Đưa ra các gợi ý chính sách phát triển nông nghiệp, nông thôn bền vững và thúc đẩy sinh kế bền vững nói chung và chủ quyền và an ninh lương thực cho người dân tộc thiểu số nói riêng;
- Đề xuất các ý tưởng nghiên cứu chính sách để bảo đảm chủ quyền và an ninh lương lực, phát triển bền vững cho người dân tộc thiểu số.
Thời gian và hình thức: Buổi Toạ đàm dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 30/11/2010, theo hình thức trực tiếp và trực tuyến.
Các chủ đề tham luận:
- Chủ quyền lương thực đang ở đâu trong khung pháp lý tại Việt Nam
- Mối quan hệ giữa chủ quyền lương thực và an ninh lương thực
- Chính sách phát triển nông nghiệp theo định hướng thị trường và các vấn đề với người DTTS
- Những điểm thuận lợi và rủi ro (bài học) của các mô hình sản xuất nông nghiệp quy mô lớn, định hướng thị trường, theo chuỗi giá trị đang diễn ra với người DTTS
- Các mô hình sản xuất nông nghiệp, sinh kế bền vững, phù hợp với người DTTS
- Khuyến nghị chính sách về chủ quyền lương thực tại Việt Nam
Thông tin về đăng ký và gửi bài tham luận:
- Hạn cuối cùng đăng ký chủ đề tham luận: 19/11
- Hạn nộp bài tham luận: 25/11
- Địa chỉ gửi bài tham luận: Nguyễn Minh Đức (ĐT: 0902181059 | Email: nmduc@vnua.edu.vn)
Xem thông tin chi tiết và tải thư mời tại đây.
English