Thời gian thực hiện: 11/2015-3/2016
Tổ chức tài trợ: GRET Việt Nam
Chủ nhiệm dự án: TS. Phạm Văn Hội, TS. Ngô Thế Ân
Tóm tắt
Thực hành sinh thái nông nghiệp mang lại lợi ích, đặc biệt là đối với nông dân quy mô nhỏ và nông dân tự cung tự cấp một phần ở Việt Nam. Đây là cách mà người nông dân có thể tận dụng tối đa lợi ích từ thiên nhiên (tức là ánh sáng mặt trời, carbon và nitơ), thay vì phụ thuộc vào các yếu tố đầu vào bên ngoài vốn ngày càng đắt đỏ và lấy đi phần lớn lợi nhuận nhờ thu hoạch trong sản xuất nông nghiệp từ nông dân.
Tuy nhiên, các thực hành sinh thái nông nghiệp ấn tượng hiện có được phát triển hoặc chấp nhận bởi các hộ nông dân chủ yếu sau khi trả các loại chi phí cho hóa chất mà họ phụ thuộc trước đó. Thay vì phụ thuộc vào các vật tư đầu vào trong sản xuất nông nghiệp có sẵn trên thị trường Việt Nam như NPK, nông dân đổi mới nông nghiệp sinh thái đã tự học cách chế tạo phân trộn hoặc trộn các loại phân hóa học riêng lẻ – để phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng của cây trồng ở các giai đoạn khác nhau, và quan trọng là tiết kiệm chi phí sản xuất. Tất cả những thực hành này không chỉ có ý nghĩa kinh tế đối với bản thân người nông dân mà còn ý nghĩa đối với tính bền vững của trang trại – mục tiêu mà một số chính sách đã hướng tới rõ ràng. Trớ trêu thay, những đổi mới canh tác bắt nguồn từ địa phương này vẫn chưa được chính phủ quan tâm, hoặc thể chế hóa để phát triển hơn nữa.
Thực hành nông nghiệp sinh thái đã được mở rộng cùng với những người nông dân đổi mới làm tiêu điểm. Cho đến nay, việc mở rộng đổi mới nông nghiệp sinh thái còn khá hạn chế đối với các cộng đồng xung quanh. Tuy nhiên, như trường hợp của nông dân trồng tiêu ở tỉnh Lâm Đồng, dưới áp lực ngày càng tăng về hiệu quả canh tác tốt hơn do chi phí đầu vào bên ngoài ngày càng cao, khả năng tiếp cận và trao đổi thông tin nhiều hơn, rất có thể việc mở rộng đổi mới nông nghiệp sinh thái sẽ tiếp tục được mở rộng trong tương lai.
Ngoài ra, việc đảm bảo quyền sở hữu đất đai (hành chính) nhiều hơn, từ đó nông dân có nhiều nhu cầu hơn trong việc bảo tồn và bảo vệ đất (& nước) của họ, và nhiều mối liên kết hơn giữa nông dân cùng với các tác nhân thị trường (tức là thông qua hợp đồng canh tác), từ đó nông dân có nhiều nhu cầu hơn trong việc đa dạng hóa cây trồng để đáp ứng nhu cầu hàng ngày / định kỳ của các tác nhân thị trường, các thực hành sinh thái nông nghiệp, đặc biệt là các phương pháp bảo tồn nông nghiệp sẽ có nhiều cơ hội được phát triển hơn. Bài học kinh nghiệm, đặc biệt là từ bảo tồn cà phê và hồ tiêu ở tỉnh Lâm Đồng, có thể được áp dụng rộng rãi và hiệu quả ở Việt Nam, không chỉ cho các loại cây này mà còn cho các loại cây ăn quả khác như chuối, điều, cam quýt, vải, nhãn, v.v. Chính phủ, các tổ chức nghiên cứu và các tổ chức phi chính phủ có thể làm việc nhiều hơn để thúc đẩy quá trình mở rộng này nhanh hơn một cách hiệu quả.
English