Hiện nay, việc xử lý rác thải sinh hoạt gia đình đang là một trong những vấn đề được nhiều người dân quan tâm. Các biện pháp như thiêu đốt, chôn lấp hay ủ sinh học dường như chưa được tối ưu và tiện lợi. Chúng tôi xin giới thiệu với các bạn một biện pháp mới, tối ưu hơn – Đó là sử dụng Hệ thống xử lý rác thải sinh hoạt Kitchenponics.

Đối mặt với những thách thức ngày càng gia tăng về ATTP, nhiều người dân ở các khu đô thị đã tận dụng rác thải sinh hoạt, ủ phân để sử dụng trồng rau quả, cung cấp sản phẩm sạch, chủ động cho gia đình. Tuy nhiên, việc ủ rác thành phân thường mất thời gian, gây mùi, mất công sử dụng, và hiệu quả bị giảm sút do thất thoát dinh dưỡng trong quá trình ủ và sau khi bón (do tưới quá mức, hoặc mưa lớn).

Trên cơ sở nguyên lý vận hành của hệ thống Chickenponics (xem video), và kết quả kiểm nghiệm VSV an toàn đối với sản phẩm rau thu hoạch từ hệ thống (E.Coli, Salmonella, Coliform), Trung tâm Sinh thái Nông nghiệp, Học viện Nông nghiệp Việt Nam đã thử nghiệm và phát triển thành công hệ thống xử lý rác thải, tưới tự động và trồng rau/cây cảnh tại gia đình. Thay vì ủ tạo phân hữu cơ, tất cả rác thải sẽ được đổ trực tiếp vào thùng nước ủ. Hệ thống sẽ tự vận hành, phân hủy rác hữu cơ thành dinh dưỡng.

Hệ thống gồm 03 hợp phần chính: (1) bể chứa nước và thùng chứa rác hữu cơ; (2) hệ thống vận hành kiểu thủy canh; (3) bơm nước và sục khí.

• Bể chứa nước có thể tích khoảng 0.5-0.7m³. Rác sinh hoạt hữu cơ thu gom được đổ trực tiếp vào thùng chứa, hàng ngày hoặc 2-3 ngày/lần tùy lượng rác thải của gia đình. Trong bể có thể thả thêm 5-10 cá rô để kiểm soát ấu trùng muỗi.
• Hệ thống vận hành: được lắp đặt tương tự hệ thống Aquaponics (xem video), nhằm (1) tăng cường oxy giúp tăng cường quá trình phân hủy tự nhiên đối với rác thải; (2) là môi trường để VSV cư trú và phân hủy hữu cơ; (3) tạo các giao động vật lý giúp kiểm soát tảo phát triển trong nước ủ; và (4) trồng bổ sung thêm rau theo cơ chế thủy canh.
• Song song với hợp phần vận hành kiểu thủy canh, chúng ta có thể kết hợp trồng rau trên nền đất và trồng các loại cây cảnh khác nhau. Các hợp phần này đều sử dụng nước tưới trực tiếp từ hệ thống một cách tự động.

3. Vận hành và vệ sinh hệ thống

Nước ủ sẽ được sử dụng để tưới trực tiếp cho rau, cây cảnh các tầng nhà khác nhau thông qua hệ thống được thiết kế tự động (được đặt tên là: “bán nhỏ giọt” do Trung tâm Sinh thái Nông nghiệp phát triển, vật liệu ống PVC, lỗ phun 3-5 mm để hạn chế tắc). Theo nhu cầu thu hoạch, rau trồng trên nền đất được bón bổ sung thêm NPK thông qua thùng tưới nhỏ (khoảng 20 lít).

Với công suất bơm 150w, trong điều kiện nắng nóng ở Hà Nội, mỗi ngày hệ thống bơm 02 lần, mỗi lần 30 giây (khoảng 50-60 lít nước cho mỗi lần tưới: cho tổng 6 m2 trồng rau trên tầng thượng và 25 chậu cây cảnh các tầng). Việc điều tiết chế độ bơm tự động và dinh dưỡng hữu cơ được cấp thường xuyên giúp cây phát triển tốt trong điều kiện tầng đất trồng mỏng (12-15 cm, trên tầng thượng), và điều kiện nắng nóng ở Hà Nội mà không cần mái che.

Sau 4-5 tháng vận hành, dừng đổ rác hữu cơ vào hệ thống trong 5-7 ngày và làm vệ sinh thùng nhận rác. Cặn/rác xả ra dùng trực tiếp cho cây cảnh và rau. Nếu thiết kế 02 thùng nhận rác thì có thể đổ rác sang thùng chứa thứ 2, sau 1 vài tuần thì làm vệ sinh thùng 1 để tránh mùi hôi.

4. Ưu điểm điểm của hệ thống

• Hệ thống vận hành hoàn toàn tự nhiên, đơn giản, không cần bổ sung vi sinh hoặc bất kỳ hóa chất nào khác. Do sử dụng môi trường nước ủ và dùng nước tưới trực tiếp, thất thoát dinh dưỡng do tưới hoặc mưa lớn sẽ nhỏ hơn so với cách ủ phân compost để sử dụng như cách thức áp dụng phổ biến hiện nay của các gia đình trồng rau. Bên cạnh đó, hệ thống giúp tiết kiệm rất nhiều công và nước tưới so với việc ủ compost và tưới thủ công.
• Cơ chế vận hành của hệ thống cũng có thể áp dụng cho sản xuất rau/quả, xử lý chất thải chăn nuôi ở qui mô nhỏ và vừa.
• Dễ làm vệ sinh khi cần thiết, không mùi, nước ủ phân tương đối trong (cá sống khỏe), và giúp tiết kiệm nước tưới rất nhiều so với cách tưới vòi thông thường, đặc biệt đối với nhà cao tầng.
• Các hệ thống aquaponics ở miền bắc, nơi có mùa đông lạnh và không thuận lợi để nuôi cá trong khoảng thời gian này, có thể sử dụng rác thải sinh hoạt trực tiếp như hệ thống này để cung cấp dinh dưỡng cho cây rau/quả. Sang xuân khi thời tiết ấm lên và có thể thả cá, gia đình chỉ cần vận hành hệ thống bằng nước sạch (trong thời gian 3-5 ngày), 02 lần thay nước, để làm vệ sinh hệ thống, là có thể thả cá.

5. Một số hình ảnh về hệ thống Kitchenponics

6. Thông tin liên hệ

– Để xem chi tiết về hệ thống Kitchenponics, hãy truy cập tại đây.

– Để lắp đặt hệ thống Kitchenponics quy mô hộ gia đình, hãy liên hệ với chúng tôi.

• Trung tâm Sinh thái Nông nghiệp (CARES)
• Địa chỉ: 170 Ngô Xuân Quảng (gần cây xăng), TT. Trâu Quỳ, H. Gia Lâm, TP. Hà Nội.
• Số điện thoại: 0243.876.5607 hoặc 0988.827.711
• Email: cares@vnua.edu.vn